Runes
Posted by Thor on August 29 2007 16:00:13
Runes
(pol. runy). Znaki runiczne uznawane są z najstarszy typ pisma ludów północy europy. Dla dawnych plemion skandynawskich i północno germańskich były one czymś znacznie więcej niż tylko alfabetem. Uważano bowiem, że runy reprezentują siły Kosmosu. Człowiek zaś, wycinając je w kamieniu lub drzewie, bądź choćby kreśląc je na ziemi, nawiązuje kontakt z tymi siłami. Wśród dawnych ludów Europy Północnej rozpowszechnione było przekonanie, iż runy są znakami objawionymi ludziom przez Boga. Stąd też znakom runicznym przypisywano znaczenie tajemne, wykorzystywano je do wróżenia, sporządzania talizmanów chroniących przed złem i wzmacniających organizm człowieka, a nawet stworzono specjalny rodzaj gimnastyki runicznej do celów zdrowotnych

Słowo "run" w języku staroskandynawskim znaczyło tajemnica. Najstarsze napisy runiczne pochodzą z III i IV wieku n.e. Odnaleziono je między innymi w Norwegii i na wyspie Gotlandia. Istnieje kilka systemów pisma runicznego, stąd też różnice w formach znaków i ich nazwach. Stosując runy najlepiej nie mieszać znaków należących od różnych systemów. Najstarszy z alfabetów runicznych - futhark starszy, zwany też ogólnogermańskim, był w użyciu do VII wieku. Składał się on z 24 znaków. Futhark młodszy był rozpowszechniony w wiekach VII - XII. Występował on w dwóch odmianach: anglosaskiej, zawierającej 28 run, oraz nordyckiej składającej się z 16 znaków. Ostatnią z odmian rozszerzył o runy EH i GIBUR ezoteryk niemiecki Guido von List (1848 - 1919). Runy von List'a mają odpowiedniki w 18 strofach pieśni Odyna zawartych w Eddzie, zbiorze staroskandynawskich sag. Występuje jeszcze jedna odmiana pisma runicznego, tzw. Runy Wikingów, z 18 znaków, a od poprzedniego systemu różnią się tylko jedną z run.